Opis i analiza

1. Przypisz postaciom „sprzątających” Europę odpowiednią narodowość – odpowiedz, na jakiej podstawie można tego dokonać.
   Karykatura przedstawia władców europejskich likwidujących skutki ruchów rewolucyjnych, jakie miały miejsce w ich krajach w latach 1848-1849. Można ich rozpoznać po krajach, na tle których zostali przedstawieni na mapie i charakterystycznych elementach stroju. Na północy, w typowym mundurze pruskiej armii widzimy Fryderyka Wilhelma IV, na południu, wspólnie działają Franciszek Józef i car Mikołaj I. Francję uprząta Ludwik Bonaparte. Na tle wysp brytyjskich ukazana jest królowa Wiktoria, która jednak z karety przygląda się "porządkom".
2. Jakie narody, zgodnie z Twoją wiedzą i zaprezentowaną ilustracją, wymagały „uprzątnięcia” – uspokojenia i spacyfikowania?
   Fryderyk Wilhelm IV w krajach niemieckich likwiduje demokratyczne ambicje parlamentu frankfurckiego i pacyfikuje Polaków z zaboru pruskiego, car Mikołaj pomaga Franciszkowi Józefowi tłumić powstanie Węgrów, bo ten ma do uspokojenia także ruchu wyzwoleńcze Polaków w Galicji, Włochów na płw. Apenińskim i Słowian z austriackiej części Bałkanów. Sami nawet Austriacy w Wiedniu wymagali "porządków".

Kontekst geograficzny/historyczny

Wiosna Ludów największe sukcesy zanotowała w 1848 r. Władze wielu państw zmuszone zostały do przyznania obywatelom swobód politycznych i wprowadzenia rozwiązań w najbardziej newralgicznych kwestiach społecznych (przede wszystkim w zakresie tzw. sprawy chłopskiej).

We Francji rząd II Republiki zdecydował się na zniesienie cenzury, legalizację zgromadzeń publicznych, oraz wprowadzenie szeregu rozwiązań korzystnych dla grupy robotników (ograniczenie czasu pracy do 10 godzin, uruchomienie robót publicznych).

W Prusach Fryderyk Wilhelm IV, pod presją żądań liberalizacji ustroju ogłosił konstytucję formułującą katalog gwarantowanych praw obywatelskich i zgodził się na rozpoczęcie obrad Parlamentu Frankfurckiego, który podjąć miał kwestię zjednoczenia krajów niemieckich.

O przebiegu i czasowych sukcesach rewolucji we Włoszech i w Monarchii Habsburgów była mowa w materiałach dotyczących treści 2. i 3.

Kiedy jednak pierwsze wrzenie minęło, a monarchowie, którzy wcześniej zmuszeni byli do ulegania żądaniom zbuntowanych społeczeństw, zyskali nieco czasu na przegrupowanie sił, ich ofensywa w 1849 r. doprowadziła do skutecznego zdławienia ruchów demokratycznych i narodowych we wszystkich państwach kontynentu.

We Francji, wybrany na prezydenta Ludwik Napoleon Bonaparte stopniowo przywracał system autorytarny, aby w 1851 r. ogłosić ponownie Francje Cesarstwem.

W Niemczech, Fryderyk Wilhelm IV, upokorzony ofertą korony niemieckiej otrzymaną od Parlamentu Frankfurckiego (a nie od książąt niemieckich), rozpędził zgromadzenie, a w samych Prusach odwołał konstytucję i wszystkie gwarantowane przez nią liberalne prawa obywateli.

W Austrii, Franciszek Józef, nieobciążony zobowiązaniami poprzednika, nie miał zamiaru utrzymywać w mocy wymuszonych na tamtym ustępstw. Przy pomocy cara Rosji Mikołaja I stłumił powstanie Węgrów, brutalnie pacyfikując ich dążenia niepodległościowe. Równie mało złudzeń co do możliwości uzyskania swobód politycznych pozostawił Polakom, Czechom, Serbom, Chorwatom, których wspólny, słowiański zjazd w Pradze został po prostu rozpędzony.

Nie zmieniła się w wyniku Wiosny Ludów sytuacja polityczna na Płw. Apenińskim, gdzie narodowe republiki zostały zlikwidowane przez wojska austriackie i francuskie (w przypadku Rzymu) i wróciły pod panowanie starych dynastii.

Trwałym skutkiem Wiosny Ludów były natomiast reformy uwłaszczeniowe przeprowadzone w państwie austriackim. W innych państwach, gdzie własność ziemi chłopskiej została wcześniej uregulowana, rewolucje przyspieszyły procesy emancypacji chłopów i wpłynęły na rozwój ich świadomości politycznej.

Jednak mimo likwidacji ruchów rewolucyjnych i przywracania we wszystkich omawianych państwach ustrojów konserwatywnych, nie można twierdzić, że Wiosna Ludów nie pozostawiła po sobie trwałych skutków. Stanowiła ona przełom w procesach budowania świadomości narodowej państw Europy środkowo-wschodniej oraz w kształtowaniu poczucia wspólnoty w państwach niemieckich i włoskich. Zwiększył się zakres wpływu na sprawy państwa ze strony obywateli – przede wszystkim swoje przywileje w tym zakresie powiększyła burżuazja. Swoją siłę objawił też ruch robotniczy, z którego postulatami musieli zacząć liczyć się rządzący.

Wiosna Ludów nie zmieniła mapy politycznej kontynentu, natomiast świadomości zamieszkujących go społeczeństw pozostawiła niezatarte ślady zapoczątkowując procesy, które na początku kolejnego stulecia doprowadzą do upadku starych monarchii i narodzin nowoczesnej Europy Narodów.

Linki

http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3945094 – encyklopedyczne wyjaśnienie terminu nacjonalizm.

http://www.kaczmarski.art.pl/tworczosc/wiersze_alfabetycznie/kaczmarskiego/j/jesienna_wiosna_ludow_1989.php - piosenka Jacka Kaczmarskiego, polskiego poety nazywanego „bardem Solidarnosci”, porównująca wydarzenia 1989 r. w Europie środkowo-wschodniej do Wiosny Ludów z XIX wieku.

http://wyborcza.pl/1,75517,659111.html – ciekawy artykuł o wykorzystaniu wątków nacjonalistycznych w propagandzie komunistycznej po 1945 r.