3. Polscy emigranci 1830 r.
Kliknij aby powiększyć
Pytania
Opis i analiza
Odpowiedzi na pytania otwarte:
- Na przedstawionym rysunku uciekinierzy z Polski witani są radośnie. Drzwi do chaty są szeroko otwarte. Witający przybyszów gospodarz ma uśmiechniętą twarz, zdejmuje czapkę z głowy w geście szacunku, podobnie jak postaci na drugim planie. Biegające wokół dzieci podtrzymują rannego powstańca.
- Francuzi, podobnie jak Belgowie, czuli sympatię do Polaków i solidarność z ich walką, z powodu własnych dążeń do wolności i równości obywatelskiej. Powstanie Listopadowe uchroniło też wałczących Belgów przed interwencją wojsk rosyjskich.
- Rząd francuski, pod presją społeczeństwa i opinii międzynarodowej, nie tylko zezwolił na osiedlanie się Polaków na terenie ich kraju, ale także przyznał emigrantom zasiłki pieniężne, o czym wspominał artykuł zamieszczony w treści 1.
Kontekst geograficzny/historyczny
Walka Polaków o niepodległość w XIX wieku była tylko jednym z ruchów, jakie stawiały sobie za cel obalenie stosunków społecznych opartych na nierównościach wynikających z pochodzenia, oraz likwidację zniewolenia mniejszych narodów (ale świadomych swojej odrębności historycznej i kulturowej) przez potężne monarchie konserwatywne (Habsburgów, Hohenzollernów, Romanowów). Eskalacja narastających na tej podstawie konfliktów miała miejsce w 1830 r., kiedy to do walki o wolności obywatelskie i swobody narodowe zerwali się najpierw Francuzi, za nimi Belgowie, a następnie Polacy.
We Francji, działania Karola X Burbona, zmierzającego do przywrócenia stosunków społeczno-politycznych sprzed rewolucji - rządów absolutnych opartych na arystokracji i katolickim duchowieństwie, w lipcu 1830 r. doprowadziły do zbrojnego wystąpienia mieszkańców Paryża. Burżuazja poparła rewolucję, broniąc swoich praw uzyskanych w okresie napoleońskim. Wśród drobnomieszczaństwa i inteligencji sprzeciw budziły szczególnie dążenia władzy do ograniczenia wolności słowa i prawa do zgromadzeń – ich walka dotyczyła demokratycznych swobód obywatelskich. Tak zwane „trzy dni chwały” (27-29 lipca 1830 r.) zakończyła abdykacja Karola X i wstąpienie na tron „Króla Francuzów” - Ludwika Filipa Orleańskiego, ograniczonego w swoich prerogatywach i respektującego w pełni uprzywilejowaną pozycję burżuazji w państwie.
W Królestwie Zjednoczonych Niderlandów (które od 1815 r. było wspólnym państwem Belgów i Holendrów), na wiadomość o zwycięstwie Francuzów w walce z konserwatywną monarchią, do walki o usamodzielnienie się i obalenie narzuconej im władzy króla Wilhelma I, podnieśli się Belgowie. W ciągu kilku tygodni sierpnia i września 1830 r. udało im się odeprzeć zbrojną interwencję wojsk królewskich, a w październiku tego roku ogłosić niepodległość. Na tron powołano Leopolda z dynastii saskokoburskiej.
Wygnany z Belgii Wilhelm I poprosił o udzielenie pomocy władców Austrii, Prus i Rosji, jako sygnatariuszy Świętego Przymierza. Jedynie jednak car Mikołaj I rozpoczął przygotowania do zbrojnej interwencji. To właśnie bezpośrednio przyczyniło się do przyspieszenia decyzji o wybuchu powstania w Polsce. Zatem w rozumieniu współczesnych, to zryw Polaków uratował Belgię przed atakiem wojsk rosyjskich i przywróceniem rządów Wilhelma.
Wszystko to leżało u podstaw popularności, jaką powstańcy listopadowi cieszyli się w oczach europejskiej opinii publicznej. Ich nierówna, a bohaterska walka budziła podziw i szacunek społeczeństw całego kontynentu, a pokonani powstańcy zmuszeni do emigracji z kraju, witani byli entuzjastycznie w Niemczech, Belgii, Francji. Zupełnie inaczej na kwestię tę patrzyły rządy wspomnianych państw – dla nich Polacy często byli po prostu politycznymi awanturnikami, siejącymi groźne (bo demokratyczne) idee, buntującymi się przeciwko porządkowi ustalonemu przez Kongres Wiedeński. Jednak w wielu przypadkach presja społeczeństwa zmuszała władze do przyjmowania polskich emigrantów, a w szczególnych wypadkach, jak choćby we Francji, do przyznania im pensji.
Z czasem pozytywna legenda towarzysząca powstańcom listopadowym zaczęła blednąć, a kolejne fale emigrantów (np. roku 1863) nie budziły już w Europie specjalnego zainteresowania.
Linki
http://www.poland.gov.pl/Polacy,na,emigracji,77.html – strony poświęcone historii Polaków w XIX wieku na oficjalnym portalu promocyjnym RP.
http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3959692 - enczklopedzcyne ujęcie zagadnienia historii i rozmieszczenia polonii na świecie.
Prezentacja
Grafika nieznanego autora przedstawia powitanie (najprawdopodobniej we Francji) uciekających z ziem dawnej Polski powstańców listopadowych, prześladowanych przez państwo rosyjskie. Powstanie Listopadowe było w tym czasie jednym z kilku zrywów społeczeństw w Europie walczących o ideały wolności, równości i swobód obywatelskich. W tym samym czasie swoim oficjalnym władzom sprzeciwili się Belgowie, a kilka miesięcy wcześniej, w wyniku rewolucji, do abdykacji króla doprowadzili sami Francuzi. Chociaż cele walczących w różnych krajach były różne, sama idea walki pozostawała ta sama, budując wśród rewolucjonistów odmiennych narodów poczucie solidarności i wspólnoty.
Pojęcia, jakie powinieneś rozumieć:
Azyl polityczny - schronienie udzielane przez państwo cudzoziemcowi, ściganemu lub prześladowanemu na tle politycznym, rasowym itp. na terenie innego państwa.
Abdykacja – zrzeczenie się przez panującego władzy i praw do tronu.
Detronizacja – pozbawienie panującego władzy i praw do tronu, np. przez zbuntowaną ludność jego państwa.