Założenia pojęciowe

• Uczeń rozumie i samodzielnie definiuje pojęcia takie jak: emigracja polityczna, represje polityczne, azyl polityczny, demokratyzm.
• Uczeń rozumie przyczyny ruchów narodowowyzwoleńczych i genezę zjawiska emigracji politycznej w Europie po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r.
• Uczeń rozumie znaczenie działalności publicystycznej, literackiej, artystycznej emigrantów dla sprawy ich kraju na arenie międzynarodowej, jak i budowy świadomości narodowej społeczeństw.
• Uczeń potrafi wskazać analogie pomiędzy celami walki Polaków, a innymi rewolucjami europejskimi w XIX wieku.

Założenia i umiejętności metodologiczne

• Uczeń rozwija umiejętność odczytywania na podstawie mapy (i jej legendy) podstawowych faktów historycznych.
• Analizując ikonografię, uczeń potrafi wyciągać wnioski dotyczące przedstawionych faktów, a uzupełniając to ogólną wiedzą, formułuje wnioski o szerszych zjawiskach i procesach historycznych.
• Uczeń czyta ze zrozumieniem tekst o charakterze naukowym, gromadząc przy tym wiedzę dostosowaną do własnego poziomu nauczania.
• Uczeń interpretuje utwory artystyczne pod kątem ich przesłania politycznego i propagandowego.
• Zdobytą wiedzę z zakresu historii XIX wieku uczeń wykorzystuje do formułowania sądów i opinii o analogicznych zjawiskach społecznych i politycznych w otaczającej go rzeczywistości.

Sugestie dotyczące ćwiczeń

Ćwiczenia budowane na podstawie zaprezentowanych materiałów powinny mieć na celu zrozumienie przez uczniów analogii pomiędzy zjawiskiem emigracji politycznej Polaków (i nie tylko) w XIX wieku, a współczesnymi problemami osób prześladowanych w swoich krajach za poglądy polityczne. Równie istotne wydaje się być zaproponowanie uczniom zadań, które uświadomią im, że zarówno w XIX wieku, jak i współcześnie, istnieją nurty literatury, poezji, muzyki, których autorzy angażują się politycznie, swoje poglądy ujawniając i propagując za pośrednictwem sztuki. Przykładowe zadania (możliwe do przeprowadzenia w grupach i indywidualnie):

1. Zastanów się nad wartościami, jakie w kontekście walki Polaków o niepodległość, przekazywał w swoich utworach Fryderyk Szopen. Wskaż wśród współczesnych wykonawców muzyki popularnej postaci także zaangażowane politycznie. O co prowadzą oni walkę? W jakie problemy (polityka, ekologia, równouprawnienie) angażują się najczęściej?
2. We współczesnym świecie wskazać możemy wiele przykładów państw, które nie respektują prawa swoich obywateli do wolnego głoszenia poglądów. Są również takie, które zabraniają części ludności zamieszkującej ich granice odłączenia się i stworzenia własnego państwa. Mieszkańcy tych państw często zmuszeni są do emigracji i prowadzenia walki o swoje idee poza granicami ojczyzny.
   • Stwórz krótki raport o państwie represjonującym opozycję polityczną.
   • Prześledź kierunki emigracji politycznej prześladowanych działaczy politycznych tych krajów.
   • Zastanów się nad elementami, które upodabniają to środowisko emigracyjne (jego cele, metody prowadzenia działalności) do polskich emigrantów w XIX wieku.

Sugestie dotyczące oceny

Ocenie powinien podlegać zarówno stopień opanowania umiejętności wymienionych w założeniach pojęciowych i metodologicznych, jak i zdolność do łączenia pozyskanej wiedzy z zakresu historii emigrantów w XIX wieku, z analogicznymi zjawiskami we współczesnym świecie.