3. Przemówienie Josepha Goebbelsa wygłoszone 18 lutego 1943 r. w Sportpalast w Berlinie skierowane do członków partii nazistowskiej
Pytania
Opis i analiza
- W dniach od 17 lipca 1942 r. do 2 lutego 1943 r. rozegrała się jedna z największych i najważniejszych bitew w dziejach II wojny światowej – bitwa pod Stalingradem. Celem Niemców było zajęcie tego miasta, ze względu na dalsze plany zajęcia Kaukazu i Kubania. Bitwa zakończyła się klęską Niemców i olbrzymimi stratami po obu stronach. Uznawana jest za przełomową w działaniach na froncie wschodnim. Niemcy od tego momentu zaczęli tracić inicjatywę i przechodzili do obrony. Była to pierwsza poważna klęska Niemców na froncie wschodnim. Po klęsce pod Stalingradem Niemcy po raz pierwszy utraciły wiarę w Führera.
- J. Goebbels nawoływał Niemców do podjęcia przygotowań do wojny totalnej czyli wojny prowadzonej wbrew wszelkim ograniczeniom prawnym i moralnym, celem zniszczenia sił zbrojnych przeciwnika i całego jego narodu. Odwoływał się argumentów natury emocjonalnej. Klęskę pod Stalingradem nazwał wielkim wezwaniem alarmu przeznaczenia (the great alarm call of destany), symbolem heroicznej walki przeciwko burzy ze stepów (storm from the steppes). Starannie budował obraz zagrożenia państwa niemieckiego. Mówił o Wehrmachcie, który walczy z przeciwnikiem i zagrożeniem. Podkreślał, że w III Rzeszy nikt nie myśli o kompromisie. Uwypuklił, że cały naród niemiecki jest przygotowany do ciężkiej wojny, bo nadchodzące zagrożenie jest wielkie. Dlatego pokonanie tego zagrożenia miało wymagać ogromnego wysiłku. Pytał retorycznie Niemców czy chcą podążać za Führerem, stać za armią i ponosić ciężar wojny aż do zwycięstwa. Podkreślał, że wrogowie nie powinni mieć złudzeń, gdyż Niemcy są bardzo zdeterminowani.
- Zgromadzeni w Sportpalast członkowie NSDAP na wystąpienie J. Goebbelsa zareagowali entuzjastycznie. Bili brawo i wyrażali poparcie dla jego słów. Wznosili okrzyki „Sieg heil !” (pol. „Sława zwycięstwu”, „Niech żyje zwycięstwo”). Był to slogan propagandowy skandowany podczas przemówień A. Hitlera i innych dostojników III Rzeszy. Był stosowany również jako pozdrowienie alternatywnie do „Heil Hitler”.
Kontekst geograficzny/historyczny
Bitwa pod Stalingradem była jedna z największych bitew II wojny światowej. Toczyła się w okresie od 17 lipca 1942 do 2 lutego 1943 r. Celem Niemców było zdobycie miasta Stalingrad (dziś Wołgograd) nad Wołgą, ważnego ze względu na plany zajęcia Kubania i Kaukazu. W rejonie Stalingradu 23 listopada 1942 roku wojska radzieckie zamknęły w kotle 6 Armię generała Friedricha Paulusa, część 4 Armii Pancernej oraz jednostki rumuńskie (łącznie około 260-270 tysięcy żołnierzy, w tym 9590 Rumunów i 20300 tzw. Hilfswillige – byli jeńcy wojenni z Armii Czerwonej i sowieccy cywile w służbie armii niemieckiej). Próby odblokowania stalingradzkiego kotła nie powiodły się. Dowództwo 6 Armii odrzuciło propozycję kapitulacji. Bitwa zakończyła się klęską Niemców. Uznawana jest za przełomową w działaniach na froncie wschodnim. Przez przegraną nad Wołgą Niemcy stracili bezpowrotnie siłę, jaką dysponowali na początku wojny ze Związkiem Radzieckim. Tragiczny był bilans ofiar po obu stronach. Poległo, zamarzło, zmarło z głodu lub wyczerpania około 2/3 żołnierzy i podoficerów oraz połowa oficerów niemieckich z sił liczących łącznie 364 tysiące ludzi. Rosjanie do niewoli wzięli 108 tysięcy żołnierzy niemieckich, a w drodze do obozów jenieckich i w niewoli zmarło około 102 tysiące Niemców. Na polu bitwy zginęło 46700 żołnierzy i oficerów radzieckich. Wskutek nalotów oraz walk życie straciło 42750 cywilnych mieszkańców Stalingradu oraz uciekinierów, na skutek represji niemieckich zginęło 3345 rosyjskich cywilów, a na roboty przymusowe Niemcy wywieźli 64220 Rosjan.
Linki
http://historiafilmu.wordpress.com/2007/11/06/propaganda-filmowa-iii-rzeszy-filmy/
Prezentacja
Joseph Goebbels (1897 – 1945) od 1930 r. kierował propagandą NSDAP. W wyniku jego sugestii Adolf Hitler zaczął używać tytułu Führer. Po przejęciu władzy przez A. Hitlera w 1933 r., objął urząd ministra propagandy, oświecenia publicznego i informacji. Był znakomitym mówcą. Kierowane przez niego ministerstwo upowszechniało ideologię nazistowską oraz tworzyło a później umacniało państwo totalitarne poprzez prowokacje, kłamstwa, parady i starannie wyreżyserowane wiece. J. Goebbels kreował A. Hitlera na wodza i tworzył wokół niego kult jednostki. W tym celu posługiwał się radiem i filmem, a dzięki monopolowi informacji miał możliwość dowolnego kształtowania nastroju społecznego. Po klęsce pod Stalingradem przygotowywał naród niemiecki do "wojny totalnej". Od 1944 r. był pełnomocnikiem Rzeszy ds. totalnej mobilizacji i komisarzem obrony Berlina, co sprawiło, że stał się trzecim, po A. Hitlerze i Heinrichu Himmlerze, najważniejszym urzędnikiem w III Rzeszy. Przez kilka godzin po śmierci A. Hitlera 30 kwietnia 1945 r. piastował formalnie urząd kanclerza Rzeszy.
Sportpalast – zbudowana w 1910 r., a rozebrana w 1973 r. hala do uprawiania sportów zimowych i sala konferencyjna znajdująca się w dzielnicy Schöneberg w Berlinie. Mogła pomieścić 14 tys. ludzi. Sportpalast była miejscem dwóch historycznych przemówień. W 1938 r. A. Hitler mówił o kryzysie czeskiem. Drugie i najbardziej znane było przemówienie J. Goebbelsa z 18 lutego 1943 r., w którym wzywał naród niemiecki do wojny totalnej.